کانال ریشه دندان و همه چیز درباره درمان اندودنتیکس
در گذشته درمان ریشه ی دندان امری بسیار سخت و درد آور بود.اما با پیشرفت در عرصه ی پزشکی و دندان پزشکی و با استفاده از مواد بی حس کننده،بیمار دردی موقع عملیات دندان پزشکی و درمان کانال ریشه دندان احساس نمی کند.وقتی دندانی دچار عفونت و پوسیدگی می شود درد زیادی احساس می کنید اما با درمان کانال ریشه و عصب دیگر دردی احساس نمی کنید.
درمان کانال ریشه و که نام دیگر آن اندودنتیکس است،یک روش برای درمان عفونت در مرکز دندان است.همانطور که گفتیم این عمل دردناک نیست .بلکه باعث کمک به دندان و نجات دادن دندان از تخریب کامل است.در اثر عوامل بسیار زیادی که وجود دارد و باکتری هایی که در دهان زندگی میکنند به مرکز دندان نفوذ کرده و آن را خراب می کنند.اگر درمان ریشه دندان نباشد دندان به طور کامل از بین می رود و باید کشیده شود.
برای درک کامل کانال ریشه باید درباره ی آناتومی دندان اطلاعاتی داشته باشیم.دندان متشکل است از مینای دندان که همان لایه ی بیرونی دندان است.و در زیر آن لایه ی بسیار سخت و محکمی با نام عاج دندان قرار گرفته است.و در زیر آن هم لایه ای به نام پالپ قرار گرفته است.پالپ بافتی نرم است که تشکیل شده از رگ های خونی،اعصاب و بافت هم بند است و بافت های سخت اطراف دندان را در طول رشد ایجاد می کند.
پالپ از تاج دندان تا نوک ریشه دندان امتداد دارد و از آنجا به بافت های اطراف ریشه متصل می شود. از مزیت های درمان ریشه و حفظ دندان طبیعی می توان به چند مورد اشاره کر مثل:جویدن مطمعن،احساس کردن دندان خود و فشار نیاوردن برای گاز گرفتن،ظاهر طبیعی،محافظت از سایر دندان ها در برابر فشار و سایش
پس وقتی قسمت داخلی دندان که پالپ یا مغز دندان نام دارد دچار عفونت می شود و برای درمان آن اقدام می کنند به آن درمان ریشه دندان می گویند.
ساختار دندان
مینای دندان:پوشش بیرونی سخت و سفید رنگ.
عاج:بافت نرم تری که از مینای دندان محافظت می کند و عمده ومهم ترین قسمت دندان را تشکیل می دهد.
پالپ دندان:بافت نرم در مرکز دندان که همان مغز دندان هم هست.
هر دندان چند کانال دارد؟
تعداد کانال های دندان با توجه به نوع دندان متفاوت است.مثلا دندان نیش یک کانال و دندان های آسیاب سه الی چهار کانال و حتی در بعضی افراد ممکن است بیشتر هم باشد.
عفونت پالپ دندان چگونه ایجاد می شود؟
در دهان همیشه باکتری هایی قرار دارند که در حالتی که دندانتان سالم باشد و بهداشت را رعایت کنید مشکلی ایجاد نمی کنند اما وقتی دندانی دچار آسیب شود.مثلا شکستگی،ترک،لق شدن و یا اگر حفره ای ایجاد شود .از این محل ها به ریشه و مغز دندان نفوذ کرده و به مرور آسیب می زنند و پوسیدگی ایجاد می کنند.و با شدت یافتن نفوذ استخوان فک را هم تخریب می کنند.
همه چیز درباره ی کانال ریشه دندان و اندودنتیکس
آیا درمان کانال ریشه درد دارد؟
درد هایی که در دندان احساس می کنید بخاطر وجود عفونت در کانال ریشه و یا پالپ دندان است.در حین عمل کانال ریشه دردی احساس نمی کنید.زیرا با بی حسی های موضعی طبق گزارشانی که از بیماران دریافت کرده ایم عموما درد خاصی تجربه نکرده اند.
اما اگر قبل از انجام عمل درد زیادی داشته اید ممکن است بعد از آن کمی احساس درد کنید و این به دلیل شدید بودن عفونت در کانال ریشه است.اگر درد و یا حساسیتی برایتان بعد از انجام کانال ریشه پیش آمد،حتما از مسکن های عادی که بدون نسخه هم ارائه می شوند برای آرام شدن درد استفاده کنید و نگران نباشید و همچنین توصیه هایی که پزشک به شما گفته بود را با دقت انجام دهید.
ممکن است تا مدتی بعد از انجام درمان ریشه احساس راحتی در محل درمان نداشته باشید و مدام فکر می کنید که شاید به درستی درمان انجام نشده باش. اما جای نگرانی نیست و این احساس کاملا طبیعی است.بخاطر خارج کردن بافت های آسیب دیده و پوسیدگی ها کمی دچار التهاب درد می شوید.و کمی زمان می برد تا به آن عادت کنید.و اگر خیلی طولانی ادامه پیدا کرد می توانید به دندان پزشک خود مراجعه و مشورت کنید.
هر چیزی که درباره ی کانال ریشه باید بدانید:
برای درمان کانال ریشه باید اول دندانپزشک شما را ویزیت کند و بدانید و زمان وهزینه را به شما بگوید. اما معمولا بین یک یا دو جلسه انجام می
شود.
قدم به قدم مراحل درمان ریشه را با هم بررسی می کنیم:
ایتدا پزشک شما را معاینه می کند و عکس رادیوگرافی میگیرد تا بهتر و دقیق تر وارد مرحله درمانی شود.بعد از آن برا تزریق بی حسی لثه و دندان شما را جهت انجام کار بی حس می کند.سپس دندان شما را شست و شو داده تا از میکروب و باکتری ها پاک سازی شود و در حین کار عفونت وارد مغز و ریشه دندان نشود.
بعد از شست و شو متخصص با سوراخ کردن تاج دندان برای خود راه دسترسی ایجاد می کند به کانال ریشه و پالپ و سپس با استفاده از ابزار های بسیار ریز مخصوص دندان پزشکی پالپ و کانال دندان را کاملا تمیز کرده و فضایی برای پر کردن بخش های خالی را محیا می کند.
بعد از ایجاد فضا برای پر کردن،اگر کار دندان پزشک در یک جلسه تمام شده باشد،آن را با موادی دائمی و محکم پر می کند.اما اگر برای ادامه درمان به جلسه ی دیگری نیاز باشد،به طور موقت آن را با موادی که راحت تر تخلیه می شود پر می کند.
سپس باید روی دندانی که درست شده را روکش گذاشت تا محکم شود و از آسیب های دیگر جلوگیری کند.
بعد از انجام این مراحل بیمار دیگر احساس درد نخواهد کرد زیرا پوسیدگی ها و عفونت ها و عصب دندان خارج شده است. در صورتی که دندان شما مدت زیادی بود که نیاز به درمان داشت و شما به هر دلیلی از مراجعه به پزشک امتناع می کردید،احتمال این وجود دارد که عفونت به استخوان دندان شما نفوذ کرده و آن را هم از بین برده باشد.بنابراین متخصص ریشه و یا دندان پزشک شما با گذاشتن پایه ای در لثه ی شما استحکامی به وجود می آورد که جایگزین استخوان دندان شود.
چگونه بفهمیم که به درمان کانال ریشه نیاز داریم؟
اگر دندانی ترک یا شکستگی و یا به هر نحوی آسیب دیده باشد با گذشت زمان احساس درد در ناحیه ی دندان آسیب دیده می کنید و این به نشانه ی نفوذ باکتری به پا دندان است که باعث عفونت آن شده.
حتی ممکن است شما در ظاهر ترک هم نبینید اما حتما حفره ی بسیار ریزی بوده که باعث نفوذ باکتری ها شده.در این زمان سریعا باید برای درمان اقدام کنید زیرا اگر ادامه دار شود هم به استخوان فک اسیب می زند و هم دندان های اطراف را دچار پوسیدگی می کند.اگر درمان نشود باعث درد و آبسه می شود.
علائمی که نشان می دهد نیاز به درمان کانال ریشه دارید:
جوش و آبسه روی لثه
دندان شکسته یا ترک خورده
حساسیت طولانی مدت به گرما یا سرما، حتی پس از رفع احساس
لثه های متورم یا حساس
پوسیدگی عمیق یا تیره شدن لثه و تیره شدن دندان
درد موقع خوردن،جویدن،گاز گرفتن و نوشیدن غذا (مخصوصا نوشیدنی های گرم یا سرد)
شل شدن یک دندان
تورم صورت
خروج چرک و خون از دندان
مراقبت های بعد از درمان اندودنتیکس:
اکر در حین درمان هستید مثلا دو جلسه درمان شما طول میکشد نباید بین دو جلسه با دندان در حال تعمیر چیزی بجویید و سعی کنید غذا ها را با سمت دیگر دندان هایتان گاز بگیرید یا بجویید.
بعد اتمام کار باید مراقبت هایی که دندان پزشکتان گفته به طور دقیق انجام دهید مثلا دارو ها را سر موقع مصرف کنید و یا بهداشت دهان و دندان را با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به خوبی رعایت کنید.
*تا دو ساعت بعد از انجام اندودنتیکس و یا تا زمانی که اثر بی حسی از بین نرفرفته با دندانتان چیزی نجویید.
*حداقل روزی دوبار و به مدت زمان دو دقیقه مسواک بزنید.
*به موقع مصرف کردن داروها و آنتی بیوتیک ها
*حتما دندان را بعد از اتمام کار روکش کنید تا دوام آن زیاد شود.
*از نخ دندان استفاده کنید.
*اگر درد داشتید مسکن بخورید.
*در صورتی که درد شما بعد از چند روز کم نشد و شدید تر شد به پزشک مراجعه کنید.
سوالات متداول
آیا بدون مراجعه به پزشک و با مصرف آنتی بیوتیک ها می توان عفونت ریشه ی دندان را درمان کرد؟
خیر دارویی برای اینکه عفونت دندان را از بین ببرد وجود نداد و آنتی بیوتیک ها فقط می توانند تا حدودی جلوی پیشرفت عفونت را بگیرند.اما بدون مراجعه به دندان پزشک رفع کامل عفونت و درمان امکان پذیر نیست.
هزینه کانال ریشه؟
هزینه ی کانال ریشه به عوامل مختلفی بستگی دارد.با توجه به نوع دندان و تعداد کانال هایی که دندان دارد متفاوت است.همچنین بستگی به میزان وخامت دندان آسیب دیده دارد.اگر میزان آسیب دیده گی سطحی باشد و در یک جلسه بتوان درمان را انجام داد هزینه کمتر ولی اگر عمیق باشد و به دو یا سه جلسه کشیده شود مسلما هزینه بیشتر خواهد شد.
عمل کانال ریشه نیاز به چه مدت استراحت دارد؟
درمان کانال ریشه نیاز به استراحت خاصی ندارد و می توانید بلافاصله بعد از درمان به محل کار یا دانشگاه بروید.فقط از حرکات پر تحرک مثل حرکات ورزشی سنگین تا چند ساعت بپرهیزید.وتا زمانی که اثر بی حسی از بین نرفت از خوردن پرهیز کنید.
آیا پس از درمان کانال ریشه دندان مجددا دچار درد خواهد شد؟
ممکن است در درمان اولیه دندان پزشک کانالی پیدا کند که آسیبی متوجه آن نیست و یا در دسترس نیست و عفونت به آن نفوذ نکرده باشد.در نتیجه بعد از گذشت مدتی اگر دندان دوباره دچار آسیب و یا شکستگی و… شود احتمال نیاز به درمان مجدد فراهم می شود.
هر جلسه چقدر زمان می برد؟
هر جلسه درمان آندودنتیک حدودا بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول می کشد اما اگر وخیم باشد به حدود یک و نیم ساعت هم ممکن است برسد.
آیا میتوان راه درمانی دیگری را جایگزین کانال ریشه کرد؟
در مرحله ی اول بهتر است از دندان های اصلی خود استفاده کنید زیرا هم استحکام بالاتری دارد و هم موقع جویدن و خوردن غذا احساس آرامش بیشتری دارید.اما اگر دندان شما تا حد زیادی آسیب دیده باشد می تواتید از ایمپلنت،بریج و یا دندان های مصنوعی متحرک استفاده کنید.
در صورتی که هر سوالی برای شما ایجاد شد می توانید آن را مطرح کنید تا به آن پاسخ داده شود.
از اینکه این مقاله را مطالعه کردید از شما سپاس گذاریم و امیدواریم کمکی در جهت حفظ سلامتی شما کرده باشیم.برای دریافت مشاوره رایگان با مطب خانم دکتر عطیه تقوایی در قلهک تماس بگیرید.
